หัวใจหลักของการขับขี่รถฉุกเฉินอย่างปลอดภัยตามหลักสูตร EVOC (Emergency Vehicle Operator Course) คือการเปลี่ยนจาก ‘การขับเร็ว’ เป็น ‘การขับขี่เชิงป้องกัน’ (Defensive Driving) การควบคุมยานพาหนะอย่างแม่นยำ และการประเมินความเสี่ยงอยู่ตลอดเวลา ซึ่งเป็นทักษะสำคัญที่ช่วยลดอุบัติเหตุและรับประกันความปลอดภัยของทั้งผู้ป่วย ทีมงาน และผู้ใช้ทางคนอื่น
บทความนี้จะเน้นถึงสิ่งที่ผู้เข้าอบรมต้องเตรียมความรู้และฝึกฝนในภาคปฏิบัติ:
1. การประเมินและตรวจสอบยานพาหนะก่อนออกปฏิบัติงาน (Pre-Trip Inspection)
EVOC สอนให้ผู้ขับขี่รถฉุกเฉินตระหนักว่าความปลอดภัยเริ่มต้นที่ สภาพรถ ผู้ขับขี่ต้องรับผิดชอบในการตรวจเช็กความพร้อมของรถก่อนทุกครั้งที่เริ่มปฏิบัติงาน (สอดคล้องกับหลักการ TSM ในการบำรุงรักษาเชิงป้องกัน):
-
Tires (ยาง): ตรวจสอบความลึกของดอกยาง, แรงดันลมยาง (ต้องอยู่ในระดับที่เหมาะสมตามคู่มือรถฉุกเฉิน), และร่องรอยความเสียหายบนแก้มยาง เนื่องจากยางคือจุดสัมผัสเดียวกับพื้นผิวถนน
-
Lights & Siren (สัญญาณเตือน): ทดสอบการทำงานของสัญญาณไฟวับวาบ, ไฟหน้า, ไฟเบรก, และเสียงไซเรนทุกประเภท ว่าดังและทำงานได้ปกติ เพื่อให้มั่นใจว่าผู้ใช้ทางอื่นสามารถรับรู้การมาถึงของรถฉุกเฉินได้ทันท่วงที
-
Fluids & Brakes (ของเหลวและเบรก): ตรวจสอบระดับน้ำมันเครื่อง, น้ำมันเบรก, และสารหล่อเย็น รวมถึงการทดสอบระบบเบรกว่าตอบสนองได้ดีหรือไม่ ก่อนออกจากจุดจอดรถ
2. ทักษะการควบคุมรถเชิงป้องกัน (Precision Vehicle Control)
การฝึกฝน EVOC เน้นการใช้เทคนิคการขับขี่ที่แม่นยำภายใต้สถานการณ์เร่งด่วน โดยเฉพาะในพื้นที่การจราจรหนาแน่น:
-
การใช้เบรกอย่างมีประสิทธิภาพ (Effective Braking): เรียนรู้การเบรกอย่างนุ่มนวลและเป็นจังหวะ โดยเฉพาะเมื่อบรรทุกผู้ป่วย เพื่อหลีกเลี่ยงแรงกระชากที่อาจส่งผลกระทบต่ออาการของผู้ป่วย การเบรกเชิงป้องกัน หมายถึงการรักษาระยะห่างที่ปลอดภัยเพื่อให้มีเวลาเบรกมากขึ้น
-
การเข้าโค้งและรักษาสมดุล (Cornering & Stability): ฝึกการควบคุมพวงมาลัยอย่างนุ่มนวล, การชะลอความเร็วก่อนเข้าโค้ง, และการเร่งความเร็วเมื่อออกจากโค้ง เพื่อรักษาสมดุลของรถขนาดใหญ่ และลดแรงเหวี่ยงต่ออุปกรณ์ทางการแพทย์และทีมงาน
-
เทคนิคการกู้คืนรถจากการลื่นไถล (Skid Recovery): การฝึกควบคุมและแก้ไขสถานการณ์เมื่อรถสูญเสียการยึดเกาะถนน (เช่น บนถนนเปียกหรือลื่น) ซึ่งเป็นทักษะสำคัญในการป้องกันอุบัติเหตุที่ไม่คาดฝัน
3. การประเมินความเสี่ยง 360 องศาและการคาดการณ์ (Advanced Risk Assessment)
ผู้ขับขี่ EVOC ไม่ได้เพียงแค่ตอบสนองต่อสิ่งที่เห็น แต่ต้อง คาดการณ์ สิ่งที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคต:
-
การสแกนพื้นที่รอบตัวรถ (360-Degree Scanning): ฝึกมองกระจกข้างและกระจกมองหลังอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้เห็นภาพรวมของสภาพการจราจรทั้งหมด และป้องกันรถอื่นที่อาจไม่เห็นหรือไม่ได้ยินเสียงไซเรน
-
การคาดการณ์พฤติกรรมผู้ใช้ทางคนอื่น: ต้องตระหนักอยู่เสมอว่าผู้ขับขี่อื่นอาจตื่นตระหนก, ตัดสินใจผิดพลาด, หรือหลีกทางให้ผิดทิศทาง การขับขี่เชิงป้องกันหมายถึงการพร้อมที่จะลดความเร็วหรือเปลี่ยนเส้นทางเสมอเมื่อเห็นพฤติกรรมเสี่ยง
-
การจัดการจุดบอด (Blind Spot Management): เข้าใจขนาดและข้อจำกัดของรถฉุกเฉินขนาดใหญ่ และใช้เทคนิคการขับขี่เพื่อลดจุดบอดให้น้อยที่สุด โดยเฉพาะก่อนเปลี่ยนเลนหรือเข้าใกล้ทางแยก
การฝึกอบรม EVOC ในส่วนนี้จะช่วยให้ผู้ขับรถฉุกเฉินมีความมั่นใจในทักษะการควบคุมรถของตนเอง และสามารถนำพาผู้ป่วยและทีมงานไปยังจุดหมายได้อย่างรวดเร็ว และปลอดภัยสูงสุด ภายใต้แรงกดดันของสถานการณ์ฉุกเฉิน
สนใจสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม 
Line: @961zauzv
โทร: 094-395-5222
Facebook: Training Zenter
