TSM ใบอนุญาตขาดอายุ: ผลกระทบทางกฎหมายและความเสี่ยงต่อองค์กร

บทความ/ความรู้
2 ตุลาคม 2025

ในธุรกิจขนส่งที่ต้องบริหารจัดการความเสี่ยงสูง Transport Safety Manager (TSM) หรือบุคลากรจัดการด้านความปลอดภัย ถือเป็นตำแหน่งสำคัญที่ต้องมี ใบอนุญาตหรือใบรับรองวิชาชีพ ที่ถูกต้องตามกฎหมายและทันสมัยอยู่เสมอ เมื่อใบอนุญาตของ TSM ขาดอายุ ผลกระทบที่ตามมาไม่ใช่แค่เรื่องส่วนตัว แต่ขยายวงกว้างจนกลายเป็นความเสี่ยงร้ายแรงต่อภาพลักษณ์และความมั่นคงทางกฎหมายขององค์กร

1. ผลกระทบทางกฎหมายต่อองค์กรโดยตรง

การมี TSM ที่ใบอนุญาตขาดอายุอาจทำให้องค์กรไม่ผ่านการตรวจสอบและเผชิญกับบทลงโทษทางกฎหมายได้

ไม่เป็นไปตามข้อกำหนดทางกฎหมาย (Non-Compliance): กฎหมายที่ควบคุมธุรกิจขนส่งและโรงเรียนสอนขับรถมักกำหนดชัดเจนว่า ผู้รับผิดชอบด้านความปลอดภัยจะต้องมีคุณสมบัติและใบรับรองที่ มีผลบังคับใช้ การจ้างบุคลากรที่มีใบอนุญาตขาดอายุเท่ากับองค์กรไม่ปฏิบัติตามกฎหมายอย่างชัดเจน
ค่าปรับและบทลงโทษ: หากมีการตรวจพบจากหน่วยงานกำกับดูแล (เช่น กรมการขนส่งทางบก) องค์กรอาจถูกสั่งปรับในอัตราสูง หรืออาจถูกสั่งให้ หยุดดำเนินการ ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการจัดการความปลอดภัย จนกว่าจะมีการแก้ไขบุคลากรที่มีคุณสมบัติครบถ้วน
ความยุ่งยากในการขออนุญาตใหม่: เมื่อใบอนุญาตขาดอายุ การต่ออายุอาจมีขั้นตอนยุ่งยากและใช้เวลานานขึ้น ซึ่งหมายความว่าองค์กรจะขาดผู้เชี่ยวชาญในการลงนามหรือรับรองเอกสารสำคัญด้านความปลอดภัยไปช่วงหนึ่ง

2. ความเสี่ยงด้านความรับผิดชอบและความน่าเชื่อถือ

ในกรณีที่เกิดอุบัติเหตุหรือเหตุการณ์ไม่คาดฝัน การมี TSM ที่ไม่มีคุณสมบัติครบถ้วนจะทำให้องค์กรเสียเปรียบทางคดีอย่างรุนแรง

ผลกระทบต่อคดีความ: หากเกิดอุบัติเหตุร้ายแรง การตรวจสอบมักจะพุ่งเป้าไปที่ระบบความปลอดภัยและการจัดการขององค์กรทันที การพบว่า TSM (ผู้รับผิดชอบหลัก) ไม่มีใบรับรองที่ถูกต้อง จะถูกใช้เป็นหลักฐานว่า องค์กรประมาทเลินเล่อ ในการกำกับดูแล ส่งผลให้ความรับผิดชอบทางแพ่งและอาญาเพิ่มขึ้นอย่างมาก
ความไม่น่าเชื่อถือของเอกสาร: เอกสารหรือขั้นตอนปฏิบัติงาน (SOPs) ด้านความปลอดภัยที่ถูกลงนามหรือกำกับดูแลโดย TSM ที่ขาดคุณสมบัติ อาจถูกตั้งคำถามถึงความชอบธรรมและความเป็นมาตรฐานทางกฎหมาย
การสูญเสียความเชื่อมั่นจากคู่ค้า: ลูกค้าและคู่ค้ารายใหญ่ (โดยเฉพาะที่ทำตามมาตรฐาน ESG) มักตรวจสอบคุณสมบัติบุคลากรด้านความปลอดภัยของซัพพลายเออร์ หากพบความไม่พร้อมในตำแหน่งสำคัญ อาจนำไปสู่การ ยกเลิกสัญญา หรือการถูกขึ้นบัญชีดำ

3. ช่องโหว่ด้านปฏิบัติการที่ซ่อนอยู่

การขาดอายุของใบอนุญาตมักสะท้อนถึงการขาดการพัฒนาทักษะ ซึ่งนำไปสู่ความล้าสมัยในระบบการจัดการความปลอดภัยทั้งหมด

ขาดความรู้ด้านเทคโนโลยีล่าสุด: TSM ที่ไม่ได้ต่ออายุใบรับรองมักขาดการอบรมเกี่ยวกับเทคโนโลยีความปลอดภัยใหม่ ๆ เช่น AI Telematics, Predictive Maintenance หรือกฎหมายขนส่งที่เพิ่งอัปเดต ส่งผลให้ระบบ TSM ขององค์กรใช้เครื่องมือที่ล้าสมัย
การจัดการความเสี่ยงแบบเก่า: แทนที่จะใช้หลักการ จัดการเชิงคาดการณ์ (Predictive) TSM อาจยังคงยึดติดกับการทำงานแบบ เชิงรับ (Reactive) คือรอให้เกิดอุบัติเหตุแล้วจึงตามแก้ ซึ่งไม่สอดคล้องกับมาตรฐานความปลอดภัยของปี 2568
ความบกพร่องในการอบรมพนักงาน: TSM ที่หมดอายุย่อมไม่สามารถถ่ายทอดความรู้ด้านความปลอดภัยที่ถูกต้องและทันสมัยให้กับครูฝึกหรือคนขับรถได้ ส่งผลกระทบต่อคุณภาพของการอบรมและเพิ่มความเสี่ยงให้แก่พนักงานในที่สุด